به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، رزمایش بزرگ و مقتدرانه ارتش جمهوری اسلامی ایران با عنوان "محمد رسول الله (ص)" در حالی به پایان رسید که بار دیگر ابتکارات و توانمندی های نیروهای مسلح کشورمان را در عرصه های مختلف آفندی و پدافندی به نمایش گذاشت و دهها دستاورد جدید نظامی، توسط یگانهای مختلف ارتش با موفقیت آزمایش شد.

یکی از این دستاوردها که بازتاب بسیاری نیز در رسانه های جهان داشت، پهپادهای انتحاری با قابلیت های قابل توجه بود. این دستاورد به قدری مهم بود که نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در دیدار با یک سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی با ابراز نگرانی از این پهپاد انتحاری ایران، خواستار تشدید تحریم‌های غیرقانونی علیه کشورمان شد.

اما چه مدلهایی از هواپیماهای بدون سرنشین که در اختیار یگانهای زمینی ارتش جمهوری اسلامی هستند، می توانند در نقش یک پهپاد انتحاری عمل کنند، موضوعی است که در مطلب زیر به آن پاسخ خواهیم بود.

مهمترین موضوعی که بارها در این رزمایش در توصیف این مدل پهپادها اشاره شد، برد 250 کیلومتری این سلاح جدید نیروهای مسلح کشورمان است که بر این اساس، چند گزینه مهم برای معرفی پهپادهای مذکور، مشخص می شود و مشخص خواهد شد کدام یک از انواع پهپادهای موجود در نیروی زمینی برای اجرای مأموریت انتحاری، تغییر یافته است.

پهپاد انتحاری با برد 250 کیلومتر به احتمال فراوان، یکی از انواع پهپادهای موجود در نیروی زمینی است که برای مأموریت انتحاری تغییر یافته. با این فرض، گزینه های زیر قابل طرح است:

صاعقه، مهاجر-2، مهاجر-4، یسیر و مهاجر-2 نوین از جمله مهمترین پاسخ هایی هستند که می توان در بررسی پهپادهای ارتش به آنها رسید و هر یک از گزینه های فوق با تجهیز به سامانه های ناوبری جدید و دقیق، امکان رسیدن به هدف را با دقت بالا خواهند داشت و در صورت فراهم شدن لینک انتقال داده در برد 250 کیلومتر، امکان ارسال تصویر را برای هدفگیری و افزایش دقت در اصابت به صورت اپتیکی را نیز پیدا می کنند.

صاعقه

این پهپاد دارای چند نمونه و مدل مختلف است که تحت یک نام تولید شده اند. پهپاد صاعقه-1 دارای مداومت پرواز 60 دقیقه و سرعت 250 کیلومتر بر ساعت است و بنا بر این از نظر قابلیت ها و شرایط، به راحتی امکان رسیدن به برد 250 را دارد. صاعقه1 هواپیمای بدون سرنشینی از نوع بال دلتا با ضریب منظری متوسط رو به پایین است که توسط متخصصان داخلی طراحی و به صورت انبوه تولید شده و در اختیار نیروهای مسلح قرار گرفته است. صاعقه جزو سریعترین پهپادهای ایرانی است که همین عامل سرعت بالا آن را به ابزار مناسبی برای تمرین ادوات توپخانه ای تبدیل نموده است.

پهپاد صاعقه-2 نیز دارای بیشینه سرعت 230 تا 250 کیلومتر بر ساعت و مداومت پرواز آن 45 تا 60 دقیقه است. بنا بر این این نمونه نیز امکان اصلاح برای تبدیل به یک پهپاد انتحاری با برد 250 کیلومتر را دارد. ایستگاه کنترل زمینی این پرنده به عنوان سامانه ارسال اطلاعات و فرامین مورد نیاز جهت هدایت و کنترل پرنده که به وسیله خلبان اعمال می گردد توانایی برقراری ارتباط uplink و downlink، دریافت اطلاعات پروازی، ذخیره سازی و نمایش اطلاعات دریافت شده را دارد.

در حالت تمام خودکار، مختصات نقاط مسیر پرواز و ارتفاع از سطح دریا توسط کاربر از طریق ایستگاه زمینی پیش از پرواز در حافظه تجهیزات الکترونیکی پرنده ذخیره می شود. هواپیما پس از پرواز و قرار گرفتن در حالت مأموریت توسط خلبان با استفاده از GPS و ارتفاع سنج، خود را در مسیر از پیش تعیین شده قرار می دهد.

رعد/رعد85

این مدل پهپاد نیز نمونه ای از صاعقه مجهز به سرجنگی 10 کیلوگرمی برای عملیات انتحاری با برد 100 کیلومتر و توانایی ارسال تصاویر تا برخورد به هدف است. به این ترتیب کاربر ضمن دریافت اطلاعات از آخرین وضعیت هدف، امکان افزایش دقت در اصابت را با خطای کمتر از یک متر دارد و همچنین در صورت نیاز می تواند با رؤیت هدف مهمتری از طریق تصاویر، به انتخاب آن هدف اقدام کند.

با توجه به اینکه این گونه در نزاجا توسعه یافته بنا بر این ساخت نمونه با برد بیشتر بر اساس آن نیز در وهله اول معقول تر به نظر می رسد اما باید در نظر داشت هواگردها به طور معمول با سرعت نهایی خود پرواز نمی کنند بلکه سرعت پروازی معمول آنها کمتر از سرعت بیشینه است از این رو می توان به این نتیجه رسید که پهپادهای صاعقه، بدون بهسازی و ایجاد تغییرات کافی امکان رسیدن به برد 250 کیلومتر را در ضمن حمل یک محموله انفجاری نخواهند داشت.

مهاجر-2 / مهاجر 2 نوین

خانواده پهپادهای مهاجر با داشتن چندین عضو، پرجمعیت‌ترین خانواده پهپادی ایران محسوب می‌شود و در میان مجموعه پهپادهای مهاجر، مهاجر 1 و مهاجر 2، جزو قدیمی‌ترین نوع پهپادهای این خانواده پهپادی هستند.

این بدون سرنشین در اختیار نزاجا، با سرعت بیشینه 210 کیلومتر و مداومت پروازی 90 دقیقه از گزینه های محتمل رسیدن به برد 250 کیلومتر است. ضمن اینکه پهپاد فوق قبلا توانایی خود را در حمل 12 فروند راکت آر-پی-جی مجموعاً به جرم حدود 30 کیلوگرم را نیز نشان داده است. بنا بر این حتی با در نظر گرفتن کاهش سرعت ناشی از حمل محموله و پرواز با وزن بالا مهاجر-2 از گزینه های مطرح برای تبدیل به پهپاد انتحاری با برد 250 کیلومتر است.

مهاجر-2 نوین نیز که اخیراً در نمایشگاه صنعت هوایی کشور در کیش معرفی شد و حضور آن در رزمایش مشترک محمد رسول الله نیز اعلام شده از مداومت پروازی 4 برابری نسبت نمونه معمولی این پهپاد برخوردار است بنا بر این این نمونه نیز توانایی رسیدن به برد عملیاتی 250 کیلومتر و اجرای مأموریت انتحاری را دارد.

در ذیل می‌توانید، جدول مقایسه‌ای پهپادهای مهاجر 2 و مهاجر 2 نوین را ملاحظه کنید:

پهپاد	بدنه	طول بال	طول پرنده	وزن هنگام برخواست	برد عملیاتی	مداومت پروازی	حداکثر ارتفاع پرواز	نوع بازیابی	حداکثر سرعت	قابلیت حمل موشک
مهاجر 2	کامپوزیت	3.80	2.91	85 کیلوگرم	50کیلومتر	90 دقیقه	11000 پا	چتر و فرود زمینی	200 کیلومتر	دارد
مهاجر2-نوین	کامپوزیت	3.82	2.90	90 کیلوگرم	150 کیلومتر	360 دقیقه	11000 پا	چتر و فرود زمینی	180 کیلومتر	دارد

تطابق این ویژگی ها نشان می دهد که پهپاد مهاجر 2 نوین در بسیاری از مولفه، بدون اینکه نمونه قبلی پهپاد یعنی مهاجر 2 تغییر در شکل و اندازه و قدرت‌هایش ایجاد شود، به روز رسانی شده و مولفه‌های بهتری پیدا کرده است که از این جمله می‌توان به افزایش 4 برابری مداومت پروازی و افزایش 100 کیلومتری برد عملیاتی اشاره کرد.

مهاجر 4

دیگر پهپاد موجود در نزاجا برای تحقق کابوس های نتانیاهو، مهاجر-4 است که از بهترین گزینه ها برای اجرای مأموریت فوق به شمار می رود. این پهپاد در گونه های مختلف خود دارای مداومت پروازی 3 تا 7 ساعت بوده و سرعت پروازی نهایی آن نیز به 200 کیلومتر بر ساعت می رسد.

این پهپاد از جمله هواگردهای بدون سرنشین ایرانی است که در عملیات های شناسایی نزدیک ناوهای هواپیمابر آمریکایی حضور داشته و بنا بر این توانایی خود را در نفوذ به شبکه های دفاع هوایی پیشرفته را اثبات کرده است.

این هواپیما توانایی فیلمبرداری و عکسبردای هوایی، ارسال تصاویر ویدئویی به صورت زنده(و امکان ضبط تصاویر در ایستگاه کنترل زمینی)، توانایی برنامه ریزی رفت و برگشت و اجرای مأموریت به صورت رایانه ای و خلبان خودکار و ارسال دائم اطلاعات پروازی را دارد و می تواند یک الگو و نمونه کامل برای تحقق ماموریت های انتحاری به شمار رود.

یسیر

این هواپیمای بدون سرنشین که شباهت بالایی به نمونه اسکن ایگل آمریکایی دارد به گفته فرمانده یگان پهپادی حضرت ولیعصر (عج) نزاجا دارای مداومت پروازی 8 تا 10 ساعت است. بنا بر این اگر سرعت پیمایشی آن 100 کیلومتر بر ساعت نیز در نظر گرفته شود به راحتی توانایی رسیدن به برد 250 کیلومتر را خواهد داشت.

البته میزان قابلیت حمل محموله رزمی در این پهپاد نامشخص است و با توجه به نوع دوربین پایدار شده حمل شونده که از نوع سبک وزن عقاب-11 به نظر می رسد احتمالا توان حمل محموله بالایی ندارد در حالی که پهپادهای مهاجر-2 و 4 به طور معمول یک نمونه میان وزن از دوربین های پایدار شده به همراه یک دوربین جلونگر نصب شده در دماغه را حمل می کنند.

طوفان/چمران2

طوفان نیز نوعی از پهپادهای ایرانی است که برای یافتن و انهدام دشمن با استفاده از جستجوگر اپتیکی ساخته شده است. در این مأموریت پهپاد برای اجرای عملیات رزمی به صورت انتحاری طراحی شده و با ابعاد کوچک ضمن پرتاب ساده از نقاط مختلف بدون شناسایی شدن توسط دشمن به آن نزدیک شده و با سرعت بالای خود، امکان واکنش برای دشمن را بسیار دشوار می سازد.

این پهپاد با استفاده از مواد جاذب امواج رادار و سبک ساخته شده و سطح مقطع راداری آن بسیار پایین است. دوربین جلونگر که در دماغه این هواپیما قرار دارد تا آخرین لحظه تصاویر را به صورت بلادرنگ ارسال می کند تا کار هدفگیری به انجام برسد.

در مشخصات این پهپاد، بیشینه سرعت 250 کیلومتر بر ساعت به ثبت رسیده و مداومت پروازی آن نیز بیش از 1 ساعت عنوان شده است. این پهپاد از ابتدا برای عملیات انتحاری طراحی شده و با تجهیز به ادوات ناوبری جدید، گزینه احتمالی دیگری برای موضوع فوق است.

ابعاد کوچک و سطح مقطع راداری ناچیز این پرنده و همچنین امکان خاموش کردن موتور در نزدیکی هدف این مزیت را بوجود می آورد که که تا لحظات پایانی اصابت، دشمن از وجود آن مطلع نشده و از سوی دیگر پس از چندین حمله این نوع پهپادها همواره باید در اضطراب وجود این هواپیما در فضای اطراف خود باشد و اساساً بخشی از توان دشمن معطوف به تلاش برای آگاهی از پرواز این پرنده با مشاهده هر شیء در حال پرواز در نزدیکی خود می شود.